Spółka komandytowo-akcyjna- charakterystyka, koszty założenia i prowadzenia, opłacalność- przykłady.

1. Czym jest spółka komandytowo-akcyjna?

Spółka komandytowo-akcyjna (dalej: s.k.a.) była i jest nadal atrakcyjną formą prowadzenia działalności. Dużą popularnością cieszyła się już przed 2014 rokiem  z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, ponieważ podatnikami s.k.a. byli jedynie jej wspólnicy, a nie sama spółka. Dodatkowo akcjonariusze spółki byli zobowiązani do zapłaty podatku dopiero z momentem wypłaty dywidendy.

W przypadku, gdy zysk zostawał w spółce, nikt nie był zobowiązany do odprowadzenia podatku – ani spółka, ani jej wspólnicy. To były wspaniałe czasy dla podatników! Od 2014 r. spółki komandytowo-akcyjne stały się podatnikami podatku dochodowego. Od tego momentu z uwagi na podwójne opodatkowanie zysku oraz stosunkowo duży – w porównaniu do sp. z o.o. – poziom sformalizowania – jej popularność naturalnie spadła.  Nowe spojrzenie i niewątpliwą atrakcyjność w oczach wielu podatników przyniósł spółce komandytowo-akcyjnej Polski Ład, a konkretnie zmiany wprowadzone od stycznia 2022 r.

2. Krótka charakterystyka spółki komandytowo-akcyjnej

Zgodnie z definicją spółka komandytowo-akcyjna to taka spółka, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.

Jest to spółka osobowa (i w zakresie wprost nieuregulowanym stosuje się do niej przepisy dotyczące spółki jawnej), która zawiera również dużo elementów spółki kapitałowej, co ma swoje odzwierciedlenie w stosowaniu przepisów dot. spółki akcyjnej m.in. w kwestiach związanych z kapitałem.

W związku z tym prowadzenie działalności w formie s.k.a. jest bardziej skomplikowane, z uwagi na stosowanie przepisów dotyczących spółki akcyjnej. A trzeba tutaj dodać, że spółka akcyjna jest na ten moment najbardziej skomplikowaną i sformalizowaną spółką w polskim prawie. Jednym z takich przykładów jest obowiązek zamieszczenia wszystkich uchwał spółki komandytowo-akcyjnej w protokole sporządzonym przez notariusza.

Minimalny kapitał zakładowy s.k.a. to 50.000,00 złotych. Kapitał dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej, nie mniejszej niż 1 grosz. Kodeks spółek handlowych nie określa wysokości minimalnego wkładu komplementariusza. Zatem może to być dowolna kwota.

Przepisy nie regulują wprost, czy pomimo istnienia dwóch kategorii wspólników, spółka komandytowo-akcyjna może zostać zawiązana przez jedną osobę, która w przypadku jednoosobowego składu będzie jednocześnie pełnić obowiązki komplementariusza oraz akcjonariusza. W praktyce jednoosobowe spółki komandytowo-akcyjne działają na rynku biznesowym i nie istnieje przepis, który nakazywałby zlikwidowanie tak działającej spółki z obrotu gospodarczego.

3. Komplementariusz w spółce komandytowo-akcyjnej – kim jest i jakie są jego przywileje i obowiązki, a także odpowiedzialność

Z art. 125 kodeksu spółek handlowych wynika, że wspólnikami w spółce są komplementariusz i akcjonariusz.

Komplementariusz odpowiada wobec wierzycieli za zobowiązania spółki bez ograniczenia. Jego odpowiedzialność jest solidarna, osobista, nieograniczona i subsydiarna. Pełnienie funkcji komplementariusza oznacza wprost, że w przypadku braku skuteczności egzekucji z majątku spółki, wierzyciel ma prawo sięgnąć do majątku osobistego komplementariusza. Komplementariuszami najczęściej decydują się być już działające podmioty gospodarcze, które chcą wzmocnić swoją pozycję na rynku. Komplementariusz może wnieść wkład do spółki na pokrycie kapitału zakładowego bądź na inne fundusze. Jednak samo wniesienie wkładu nie wyłącza jego nieograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Dla przypomnienia w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki odpowiada się do wniesionego wkładu.

Komplementariusz z mocy ustawy jest zobowiązany prowadzić sprawy spółki i jest uprawniony do jej reprezentacji. Rola komplementariusza w tym zakresie obejmuje wszystkie czynności zarówno sądowe jak i pozasądowe. Zgodnie z art. 137 § 1 kodeksu spółek handlowych spółkę komandytowo-akcyjną reprezentują komplementariusze, natomiast akcjonariusze mają prawo do występowania jako pełnomocnicy spółki. Prawo reprezentacji istnieje w przypadku, gdy komplementariusz nie został go pozbawiony. Jednak pozbawić go można jedynie z mocy samego statutu bądź prawomocnego orzeczenia sądu. Jeżeli nie zostało zastrzeżone prawnie, że reprezentacji należy dokonywać łącznie to zasadą nadrzędną jest samodzielna reprezentacja spółki przez komplementariusza. W polskim prawie nie zostały ustanowione żadne wymogi czy prawo jasno wskazujące, że reprezentacja przysługuje każdemu komplementariuszowi osobno, co najmniej dwóm z nich łącznie bądź wszystkim łącznie. Brak regulacji w tym zakresie może przysparzać problemów na gruncie komunikacji między komplementariuszami.

Pozbawienie prawa do reprezentacji spółki komandytowo – akcyjnej przez komplementariusza może nastąpić z mocy samego statutu bądź prawomocnego orzeczenia sądu. Co ważne komplementariusz nie może samodzielnie zrzec się tego uprawnienia. W przypadku pozbawienia z mocy statutu, podstawą ważności takiej klauzuli będzie zgoda wszystkich założycieli spółki, czyli wszystkich komplementariuszy. Wskazany wymóg związany jest z faktem, iż do prawidłowego sporządzenia statutu, wymaga się podpisu co najmniej wszystkich komplementariuszy. Wówczas pojawia się kolejna kontrowersja, gdyż ważność pozbawienia prawa reprezentacji będzie uzależniona od zgody komplementariusza, którego prawa chce się pozbawić. Późniejsze pozbawienie tego prawa wymaga zmiany treści statutu. Konieczne jest wówczas podjęcie uchwały o zmianie statutu przez walne zgromadzenie, którą zatwierdza się u notariusza.

4. Spółka komandytowo-akcyjna a rozliczenie z ZUS i opodatkowanie

Działalność spółki komandytowo-akcyjnej. opodatkowana jest podwójnie – spółka jest bowiem podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, a przy wypłacie dywidendy konieczne jest również odprowadzenie kolejnego podatku dochodowego, bez względu na fakt, czy wspólnikiem jest osoba fizyczna, czy osoba prawna.

W spółce komandytowo-akcyjnej opodatkowane są:

1. zyski spółki – podatkiem dochodowym od osób prawnych:

o             9% dla małych podatników (w przypadku, gdy wartość przychodu ze sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym 2 mln euro)

o             19% dla pozostałych przedsiębiorców.

2. wypłata dywidendy do wspólników, czyli do komplementariuszy i akcjonariuszy; wypłata dywidendy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, obecnie według stawki 17%, a jeśli rząd uchwali zmiany to od 01.07.2022 r. stawka ta ulegnie zmniejszeniu o 5% i będzie wynosić 12%.

Bardzo ważną kwestią do poruszenia jest fakt, że zryczałtowany podatek od przychodów uzyskiwanych przez komplementariusza z tytułu udziału w zyskach spółki pomniejsza się o kwotę odpowiadającą iloczynowi procentowego udziału komplementariusza w zysku tej spółki i podatku należnego od dochodu tej spółki. Innymi słowy, komplementariusz może pomniejszyć wysokość podatku o kwotę podatku zapłaconego przez spółkę. Jeśli kwota podatku komplementariusza jest niższa od kwoty podatku zapłaconego przez spółkę, komplementariusz może w ogóle nie uiszczać podatku.

Uprawnienie to przysługuje komplementariuszowi w odniesieniu do zysków uzyskanych w ciągu pięciu kolejnych lat podatkowych. Jest to zatem niewątpliwa zaleta s.k.a., bo nawet w przypadku bardzo dużych dochodów, istnieje możliwość utrzymania opodatkowania na niskim poziomie. Ponadto, w s.k.a. nie ma obowiązku uiszczania daniny solidarnościowej (obecnie w 2022 w wysokości 4%). Wspólnicy s.k.a. nie płacą również daniny solidarnościowej.

Zarówno komplementariusz, jak i akcjonariusz nie są zobowiązani do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ani też składki zdrowotnej.

5. Czy spółka komandytowo-akcyjna jest faktycznie tak korzystna?

Kwestie dotyczące opodatkowania spółki komandytowo-akcyjnej oraz obciążenia składką zdrowotną innych form prowadzenia działalności faktycznie mogą wskazywać, że jest to bardzo korzystna forma prowadzenia działalności w Polsce.

Przy podejmowaniu decyzji o wyborze tej formy prawnej przedsiębiorstwa należy wziąć pod uwagę nie tylko kwestie składek społecznych i zdrowotnych. Należy zwrócić szczególną uwagę na inne, równie ważne czynniki, związane z prowadzeniem działalności w tej formie, jak np. kwestia odpowiedzialności wspólników jakim jest nieograniczona odpowiedzialność osobista komplementariusza. Koszty założenia i funkcjonowania spółki komandytowo-akcyjnej również nie należą do niskich – głównym kosztem, który będzie się powtarzał jest obowiązek ponoszenia kosztów rejestru akcjonariuszy i obowiązek zamieszczania uchwał w protokołach sporządzonych przez notariusza.

Spółka komandytowo-akcyjna niewątpliwie może okazać się atrakcyjną formą prowadzenia działalności, z uwagi na korzyści podatkowe związane m.in. z brakiem konieczności odprowadzania składki zdrowotnej czy brakiem daniny solidarnościowej. Należy jednak pamiętać, że kwestie podatkowe nie powinny być jednak jedynymi czynnikami branymi pod uwagę.

6. Koszty założenia spółki komandytowo-akcyjnej i minimalny kapitał spółki komandytowo-akcyjnej

Na koszty założenia spółki składają się koszty związane z podpisaniem statutu spółki i opłata sądowa za wpis podmiotu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego oraz ewentualne koszty doradztwa prawnego, czy podatkowego, dla osób, które nie chcą zakładać spółki samodzielnie.

Dodatkowo, na samym początku, konieczne jest także wniesienie wkładów na pokrycie akcji w kapitale zakładowym spółki komandytowo-akcyjnej, którego minimalna wysokość została uregulowana przepisami Kodeksu spółek handlowych i wynosi 50 000,00 zł.

Zawarcie statutu spółki komandytowo-akcyjnej wymaga obecności w kancelarii notarialnej oraz zawarcia tego dokumentu w formie aktu notarialnego. Koszt aktu będzie uzależniony przede wszystkim od wysokości kapitału zakładowego, a także liczby wypisów, które notariusz sporządzi. Notariusz ma dużą swobodę w określeniu wysokości oferowanych przez siebie stawek za czynności notarialne, przy czym stawki te nie mogą przekroczyć maksymalnego poziomu określonego ustawą.

W przypadku kapitału zakładowego na poziomie minimalnym – 50 000,00 zł, maksymalna wartość taksy notarialnej wyniesie 910,00 zł netto plus koszty wypisów, w tym obowiązkowy wypis elektroniczny oraz ewentualnie innych dodatkowych dokumentów, jeżeli ich sporządzenie będzie konieczne przy zawiązaniu spółki z uwagi na okoliczności (np. pełnomocnictwa albo umowy przenoszące własność wkładu, jeśli wkład będzie niepieniężny, tj. będzie miał postać np. nieruchomości, przedsiębiorstwa, maszyny itp.). Dodatkowo, notariusz pobiera także opłatę za obligatoryjne zamieszczenie wypisu aktu notarialnego w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych (CREWAN) – maksymalna stawka taksy za dokonanie tych czynności wynosi 200,00 zł netto. Należy jeszcze pamiętać o zapłacie podatku od czynności cywilno-prawnych (PCC) w wysokości 0,5 % wartości kapitału zakładowego.

Obowiązkowa opłata sądowa za wpis spółki do KRS oraz publikację ogłoszenia w MSiG wynosi 600,00 zł. Jeśli wniosek, w imieniu spółki, będzie składany przez fachowego pełnomocnika, konieczne jest doliczenie do tej kwoty opłaty skarbowej w wysokości 17 zł.

W obecnym stanie prawnym nie ma możliwości założenia spółki komandytowo-akcyjnej opierając się na wzorcu zamieszczonym na portalu s24. Takie rozwiązanie jest o wiele tańsze, ale na ten moment dostępne dla spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek jawnych i komandytowych.

7. Koszty funkcjonowania spółki komandytowo-akcyjnej

Podstawowymi kosztami funkcjonowania spółki komandytowo-akcyjnej są koszty uzyskania przychodu w zakresie prowadzonej działalności i są uzależnione od branży jaka została wybrana, dodatkowo należy uwzględnić również koszty usług księgowych oraz opłaty za prowadzenie obowiązkowego rejestru akcjonariuszy.

Od pewnego czasu w polskim prawie został umieszczony zapis, który nałożył na spółki akcyjne, proste spółki akcyjne oraz spółki komandytowo-akcyjne obowiązek dematerializacji akcji, które to akcje rejestrowane są w rejestrze akcjonariuszy. Rejestr ten może być prowadzony wyłącznie przez uprawniony do tego podmiot, który posiada specjalne uprawnienia, np. dom maklerski. Najtańsze oferty na usługi prowadzenia takiego rejestru wynoszą ok. 100,00 zł netto miesięcznie, przy czym koszty te wzrastają w zależności od liczby akcjonariuszy, liczby transakcji, wypłat, a także wciąż rosnącej inflacji itp.

Trzeba pamiętać, że w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej (inaczej niż w przypadku spółki jawnej, komandytowej, a także inaczej niż w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) wszystkie uchwały akcjonariuszy muszą być zamieszczane w protokole sporządzonym przez notariusza. Oznacza to, że podjęcie każdej uchwały będzie się wiązało z koniecznością obecności w kancelarii i poniesienia odpowiednich kosztów. Maksymalna wartość taksy notarialnej przy protokole spółki komandytowo-akcyjnej wynosi 1 100,00 zł netto. Do tego trzeba doliczyć koszty wypisów (kilkadziesiąt – kilkaset złotych) oraz koszt zamieszczenia w CREWAN (200,00 zł). W praktyce można ograniczyć liczbę podejmowanych przez spółkę uchwał, ale co najmniej raz do roku, spółka komandytowo-akcyjna zgodnie z prawem jest zobowiązana do podjęcia uchwał zatwierdzających sprawozdanie finansowe przez zwyczajne zgromadzenie.

Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej nie różnią się niczym od zasad prowadzenia ksiąg dla innych spółek. Podobnie, obowiązek poddania rocznego sprawozdania finansowego badaniu biegłego rewidenta będzie uzależniony dokładnie od tych samych przesłanek, jakie stosuje się dla innych podmiotów. Oznacza to, że sam fakt funkcjonowania w formie S.K.A. nie generuje na gruncie Ustawy o rachunkowości szczególnych, dodatkowych obowiązków. Koszty obsługi księgowej nie będą się zatem zasadniczo różnić od kosztów obsługi innych typów spółek. Koszty te są uzależnione przede wszystkim od wielkości podmiotu, liczby dokumentów księgowych, biura księgowego, miejscowości, formy współpracy itp. i zaczynają się od kilkuset złotych miesięcznie, podobnie jak koszty obsługi kadrowo-płacowej.

8. Przykłady opodatkowania zysku w wysokości 1 miliona złotych – porównanie

Komplementariusz ma obowiązek odprowadzić podatek dochodowy, który może pomniejszyć o zapłacony już przez spółkę podatek CIT. Uwzględniając obowiązujące przepisy prawa podatkowego – podatek dochodowy w wysokości 19%.

W poniższej tabeli przedstawione zostały dane liczbowe oparte na bieżących obowiązujących przepisach podatkowych przewidzianych dla spółki komandytowo-akcyjnej. Zatem w pierwszej kolumnie liczbowej przedstawiono model wyliczania podatku dochodowego w wysokości 19%. W ostatniej kolumnie przedstawiono dla porównania prowadzenie działalności przez właściciela jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG), który jako formę opodatkowania wybrał podatek liniowy.

Dodatkowym atutem prowadzenia spółki komandytowo-akcyjnej może być prestiż, a także utrudnienia związane z założeniem spółki, z likwidacją, a także z ryzykiem dla komplementariusza. Dlaczego mogą to być atuty? Osoby zakładające taką spółkę z góry nastawiają się na długi okres prowadzenia takiej formy działalności, decyzja taka jest zapewne również bardziej przemyślana, ponieważ koszty i obowiązki są znacznie większe niż w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub też spółki komandytowej.

Biuro Rachunkowe Milion Dolarów z siedzibą w Radomiu specjalizuje się w prowadzeniu wszelkiego rodzaju spółek, w tym również spółki komandytowo-akcyjnej. Jesteśmy otwarci na rozwój klienta i wspomagamy jego ścieżkę kariery zawodowej, uwzględniając zmieniające się przepisy. Współpracujemy z doradcami podatkowymi, prawnikami, a także adwokatami. Mamy dostęp do zaprzyjaźnionych notariuszy. Jeśli rozważasz założenie spółki komandytowo-akcyjnej możesz liczyć na nasze zaangażowanie i wsparcie. Z naszym biurem rachunkowym możesz czuć się bezpiecznie.